Myriam van de Lagemaat verloor in 2017 haar man door zelfmoord. Onder invloed van anti-depressiemedicijnen, slaapmiddelen en fouten van de huisarts, is haar stellige overtuiging.

Het is 31 mei 2017, afgelopen vrijdag precies twee jaar geleden, als Myriam van de Lagemaat thuis in Heteren haar man Arjan in de schuur vindt. Hij heeft een einde aan zijn leven gemaakt en laat naast zijn vrouw drie dochters achter. De zelfgekozen dood van haar man laat haar intens verdrietig, maar vooral met heel veel vragen achter. “Het is iets dat me niet los laat. Hoe meer ik er over lees, hoe meer het me aangrijpt. Die middelen worden veel te makkelijk voorgeschreven, dat moet stoppen,” zegt de Heterense. Ze beet zich helemaal vast in wat er gebeurde in de laatste levensfase van haar man en ziet de voorgeschreven antidepressiva, in combinatie met slaapmedicijnen, als oorzaak. Nu wil ze vooral andere mensen op de gevaren van langdurig gebruik van antidepressiva wijzen. Ook stapt ze naar het Medisch Tuchtcollege met een klacht over de huisartsenpraktijk waar haar man onder behandeling was.

Langdurig voorgeschreven
“Arjan kreeg langdurig antidepressiva en slaapmiddelen voorgeschreven. Waaronder Zopiclon, een middel waarvan bekend is dat het tot een verhoogde kans op zelfmoord leidt, zeker in combinatie met andere middelen’’, vertelt ze. “Het kan ook tot gedragsveranderingen leiden. Eigenlijk moeten mensen die dat slikken echt in de gaten worden gehouden. De huisarts had mij daar van op de hoogte moeten stellen.’’ Mensen in de naaste omgeving van de patiënt moeten worden gewaarschuwd als de situatie zo ernstig is, vindt ze. “Door de arts. Die verantwoordelijkheid kun je in ernstige situaties niet meer bij de patiënt zelf leggen.”

Harde conclusies
Selma Eikelenboom, forensisch medisch onderzoeker, is het daarmee eens. Zij verdiepte zich in voorbereiding op de gang naar het Medisch Tuchtcollege op verzoek van Myriams advocaat in de zaak. Eikelenboom trekt harde conclusies. Ze stelt dat Van de Lagemaat, die al sinds 2005 medicijnen tegen depressie kreeg, naar zwaardere zorg doorverwezen had moeten worden toen bleek dat de medicatie onvoldoende werkte.

Hardnekkige slaapproblemen
Dat geldt ook voor de hardnekkige slaapproblemen waar hij sinds 2005 medicijnen voor kreeg. Uit het medisch dossier van Van de Lagemaat blijkt volgens Eikelenboom niet dat er door de huisarts is geprobeerd inzicht te krijgen in de oorzaak van die langdurige slaapproblemen. Tevens is er niet onderzocht of de medicatie zelf daar een rol in speelde. Ook hier meent Eikelenboom dat er, gezien het langdurig gebruik, een verwijzing naar een specialist èn verslavingszorg plaats had moeten vinden. De Gedragsregels voor artsen, opgesteld door de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG), schrijft dat ook voor.

Gevaar
Forensisch arts Eikelenboom wijst ook nadrukkelijk op het gevaar van Zopiclon in combinatie met antidepressiva. “Zopiclon mag volgens de standaard van de Nederlandse huisartsen (NHG) niet worden voorgeschreven in combinatie met antidepressiva die ook op het centrale zenuwstelsel werken. Dat is tegen deze standaard in bij de heer Van de Lagemaat wel gebeurd. Juist vanwege de grote kans op suïcide wordt daar ook nadrukkelijk tegen gewaarschuwd.”

Medisch Dossier
Myriam vroeg de huisartsenpraktijk om het medisch dossier van haar man en een overzicht van alle voorgeschreven medicijnen. Dat heeft ze gekregen, maar juist het omstreden slaapmiddel Zopiclon ontbreekt op het overzicht. Volgens haar weigert de praktijk dat voorschrift zwart op wit te bevestigen. Het middel, dat alleen op doktersvoorschrift mag worden verstrekt, staat wel op de uitdraai van de apotheek die ook in bezit is van deze krant. De huisartsen, geconfronteerd met de verwijten van Van de Lagemaat en de bevindingen van Eikelenboom, beroepen zich op hun beroepsgeheim en willen niet inhoudelijk reageren.

Dick Bijl, arts-epidemioloog, medicijndeskundige en president van de International Society of Drug Bulletins, deelt de kritiek van Eikelenboom en is ook een fervent tegenstander van Antidepressiva. Hij heeft het boek ‘Depressie en antidepressiva’ geschreven en stelt dat 98 procent van mensen die antidepressiva gebruiken beter af zouden zijn zonder die medicatie. Bijl behoort tot een groeiende groep artsen die vraagtekens zet bij de werkzaamheid van antidepressiva.

Twijfel aan nut antidepressiva

Een standpunt dat ook weer weerstand oproept, bijvoorbeeld bij psychiater Christiaan Vinkers van het Amsterdam UMC. Die wijst juist weer op Brits onderzoek dat aantoont dat die medicatie juist goed werkt. De medische wereld is intern verdeeld over dit onderwerp. Volgens Bijl is er wel een kentering gaande. “Zowel in Nederland als in Engeland. Donderdag verscheen er nog een onderzoek dat steeds meer Engelse artsen en psychologen twijfelen aan het nut van antidepressiva. Maar ook in eigen land groeit die groep de laatste jaren. Ik denk dat er inmiddels vele honderden artsen en psychologen zijn die liever geen antidepressiva meer voorschrijven.”

Onderste steen boven
Myriam van de Lagemaat behoort inmiddels ook tot de tegenstanders. “Voor mij is het duidelijk. Arjan zou zoiets nooit uit zichzelf gedaan hebben, ik ken hem al mijn hele leven. Het kan niet anders dan dat die medicijnen de oorzaak zijn. En ik ben er echt niet op uit om mensen aan de schandpaal te nagelen. Daar krijg ik mijn Arjan niet mee terug. Maar ik wil wel de onderste steen boven hebben. Zodat artsen van hun fouten kunnen leren. Maar ook om mensen voor de gevaren van die medicijnen te waarschuwen. Zodat ze niet hoeven te ervaren waar mijn dochters en ik tot de dag van vandaag mee te maken hebben. Het is nu iets dat me elke dag bezighoudt, dat is zwaar. Ik kijkt uit dat we dit deel van het verhaal achter ons kunnen laten. Al gaat het gemis van Arjan natuurlijk nooit over.”

(Bron: De Stentor. Het artikel is geredigeerd door de redactie van Letselschade.NU)