Zorgaanbieders zijn verplicht ernstige incidenten bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) te melden. Welke incidenten ze moeten melden, is geregeld in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Volgens deze wet moet een incident gemeld worden als er sprake is van calamiteiten, geweld in de zorgrelatie en het ontslag van een zorgverlener wegens disfunctioneren. Dit onderdeel gaat over het aantal verplichte meldingen dat de inspectie heeft gekregen van aanbieders van medisch specialistische zorg in Nederland in 2017 en 2018.
Trends
Het landschap van medisch specialistische zorg verandert: het aantal ziekenhuizen is veranderd door fusies en faillissementen en het aantal particuliere klinieken neemt toe. Patiënten liggen korter in het ziekenhuis door veranderde inzichten en vooruitgang in medisch technologische ontwikkelingen. En de gemiddelde leeftijd van opgenomen patiënten is gestegen.
Cijfers 2017 en 2018
In 2017 heeft de inspectie 1076 verplichte meldingen ontvangen van aanbieders van medisch specialistische zorg. Daarvan zijn er 1035 gemeld als een calamiteit; waarvan er 666 ook daadwerkelijk als calamiteit zijn beoordeeld. 12 meldingen gaan over geweld binnen de zorgrelatie en 29 over ontslag wegens disfunctioneren. In 2018 zijn in totaal 1060 verplichte meldingen ontvangen. Hiervan zijn er 1030 gemeld als een calamiteit. Na beoordeling bleken er 727 daadwerkelijk een calamiteit te zijn. 3 meldingen gaan over geweld binnen de zorgrelatie en 27 betreffen ontslag wegens disfunctioneren.
| Meldingen van aanbieders van specialistische zorg | 2017 | 2018 |
|---|---|---|
| Calamiteit | 1035 | 1030 |
| Ontslag disfunctioneren | 29 | 27 |
| Geweld in de zorgrelatie | 12 | 3 |
Zorgaanbieder doet onderzoek
Uitgangspunt bij een calamiteitenmelding is dat een zorgaanbieder zelf onderzoek doet. Belangrijkste reden hiervan is dat de zorgaanbieder zelf verantwoordelijk is voor goede zorg en het waarborgen daarvan. Bovendien is door zelf onderzoek te doen het leereffect groter. De inspectie stelt wel voorwaarden aan het onderzoek en beoordeelt of het onderzoek goed is uitgevoerd. Uit de beoordelingen van calamiteitenrapportages van ziekenhuizen blijkt dat de kwaliteit de afgelopen jaren gestabiliseerd is op een hoog niveau.
Patiënten betrekken bij onderzoek
De inspectie vindt het belangrijk dat patiënten worden betrokken bij onderzoek naar calamiteiten. Het gaat om de patiënt en een ziekenhuis kan ook van de ervaring van de patiënt en familie leren. Voor de inspectie is dit een belangrijk aandachtspunt bij de beoordeling van de onderzoeksrapporten. Hierbij gebruikt de inspectie de volgende vragen:
- Is er naar het verhaal van de patiënt/familie gevraagd? Hoe heeft hij/hebben zij het ervaren? Is dit terug te vinden in het onderzoeksrapport?
- Is de nazorg aan de patiënt/familie of nabestaanden beschreven?
- Zijn de bevindingen, analyse en conclusie uit het onderzoeksrapport gedeeld met de patiënt/familie?
Dit aandachtspunt van de inspectie heeft resultaat gehad, want de patiënt/familie wordt steeds vaker betrokken. In 2013 gebeurde dat in nog geen 20% van de onderzoeken, in 2017 is het percentage 85% en in 2018 is dit percentage 93%. In 2017 is ongeveer 7% van de patiënt/familie niet betrokken bij het onderzoek, in 2018 is dit gedaald naar bijna 4%.
Lees het volledige rapport hier.