Ziekenhuizen vinden stuk voor stuk zelf het wiel uit hoe ze open kunnen zijn na een incident. Dit concludeert het Nivel na interviews met twaalf ziekenhuizen.

Uit onderzoek was al bekend dat hoe een incident wordt gekwalificeerd – als klacht, calamiteit of claim – in sterke mate bepaalt hoe de betrokken patiënt wordt begeleid. De procedures die volgen, zijn afhankelijk van de ‘koker’ waarin de gebeurtenis terechtkomt. Waar een patiënt bij een gebeurtenis die als ‘klacht’ wordt bestempeld veel aandacht krijgt, gebeurt dat bij iets dat als ‘calamiteit’ wordt opgepakt vaak minder. Het Nivel constateert ook dat de rol van de klachtenfunctionaris lang niet dezelfde is in de ondervraagde ziekenhuizen. En sommige ziekenhuizen geven het calamiteitenrapport wel mee aan de patiënt, maar andere niet, al dan niet met een toelichting.

Bijna alle ziekenhuizen die het Nivel sprak, organiseren peer support voor zorgverleners. Maar structurele begeleiding in het gesprek met de patiënt is zeldzaam. Het aanbieden van excuses aan de patiënt blijft een heikel punt, aldus het onderzoeksinstituut. Na afronding van het calamiteitenrapport volgt meestal een gesprek waarbij vaak meerdere personen van de instelling aanwezig zijn, zoals de klachtenfunctionaris, een onderzoeker van de calamiteitencommissie of leden van de raad van bestuur. De hoofdbehandelaar is daar niet altijd bij.

Ziekenhuizen zoeken naar manieren om van klachten en incidenten te leren, zoals door groepsbesprekingen, rapportages over de klachtbehandeling of door naar de ervaringen van de patiënt te informeren. Dat laatste ‘lijkt vooralsnog meer een verplichting dan een kans’, aldus het Nivel-rapport.

Het Nivel sprak met klachtencommissies, adviseurs Kwaliteit en Veiligheid en juristen van drie kleine ziekenhuizen, twee middelgrote en vier grote ziekenhuizen en drie umc’s in verschillende regio’s. Ook is op hun websites gecheckt of de informatie over klachtenprocedures vindbaar was. Sinds 2016 zijn zorgaanbieders en zorgverleners volgens de wet verplicht om openheid te geven als er iets is misgegaan. Ze hebben hiervoor de Gedragscode Openheid medische incidenten; betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid (Goma) tot hun beschikking. De Letselschade Raad vroeg het Nivel een evaluatie van de Goma uit de voeren. De Goma wordt herzien, nu er een nieuwe Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg ligt en de gedachtevorming over openheid zich snel ontwikkelt.

(Bron: Medisch Contact)